Probiyotik Nasıl Kullanılır?

İnsan vücudunda milyonlarca mikroorganizma bulunur ve bunların büyük bir çoğunluğu bağırsaklarda yaşar. İyi ve kötü bakterilerin belirli bir denge ve uyum içinde yaşadığı bağırsak florası, genel sağlık durumunun korunmasında önemli rol oynar. Sindirim sisteminin düzenli çalışmasından kalp ve beyin fonksiyonlarının iyileştirilmesine ve bağışıklık sisteminin güçlenmesine kadar pek çok sağlık faydası bulunan probiyotikler, dost bakterilerdir. Sindirim sisteminde yaşayan canlı mikroorganizmalar olarak tanımlanabilen probiyotikler hakkında daha detaylı bilgiler için “Probiyotik Nedir?” yazımızı okuyabilirsiniz. Günlük beslenme programına probiyotikleri dahil etmek için probiyotik içeren besinler tüketebilir ya da takviye alabilirsiniz. ¹ Probiyotik kullanımı hakkında merak ettiğiniz tüm detaylar ve “Probiyotik nasıl kullanılır aç mı tok mu?” sorusunun cevabı içi okumaya devam edin.

Probiyotik Kullanırken Nelere Dikkat Etmeli?

Sağlıklı insanların büyük bir çoğunluğunda düzenli probiyotik kullanımı güvenli sayılabilir. Genellikle pek çok kişi gaz, şişkinlik, ishal, kabızlık ya da karın ağrısı gibi sindirim problemlerinin tedavisini desteklemek amacıyla probiyotik kullanır. Ancak bağışıklık sistemi zayıf olanlar, kanser tedavisi görenler, hamileler, yaşlılar ve çocuklar için probiyotik kullanımı öncesi mutlaka bir doktora danışılması gerekir. Ayrıca iritabl bağırsak sendromunda yaygın olarak görülen ince bağırsakta aşırı bakteri çoğalması (SIBA) durumunda probiyotik tüketimi konusunda dikkatli olunması önemlidir. Yapılan araştırmalarda SIBO duruma sahip kişilerin probiyotik takviyesi alması beyin bulanıklığı, şişkinlik ve gaz gibi hastalık semptomlarını daha da kötüleştirebilir.² Probiyotik kullanırken aşağıdaki konulara dikkat etmeniz önemlidir:

• Probiyotikler, canlı mikroorganizmalardır. Bu nedenle muhafazaları önemlidir. Takviyelerin son kullanım tarihine dikkat etmek sağlık üzerindeki faydaları açısından büyük önem taşır. Kullandığınız probiyotiğin buzdolabında mı yoksa dışarıda mı saklanması gerektiğini tam olarak öğrenin ve belirtildiği şekilde muhafaza edin.²
• Probiyotiklerin etkisini tam anlamıyla görebilmek için yeterli süre ve düzenli olarak kullanılmalıdır.²
• Probiyotik takviye önerilen dozda kullanılmalıdır. Önerinin altında probiyotik kullanımı takviyenin etkinliğini azaltabilir.²
• Yaşadığınız semptoma uygun probiyotik seçimi büyük önem taşır. Örneğin prebiyotik içeren probiyotikler IBS (Irratabl bağırsak sendromu) durumunda gaz, şişkinlik, ishal veya kabızlık yaratabilir. Bu nedenle prebiyotik içermeyen probiyotikler kullanmanız gerekebilir.²
• Probiyotik takviyenin son kullanma tarihine dikkat edin, zamanı geçen probiyotikleri kullanmayın. Son kullanma tarihi geçen probiyotikleri kullanmak sağlık açısından bir zarar vermese de içerisinde canlı bakteri kalmayacağı için faydasızdır.²
• Probiyotiklerin mide asidi ve safradan geçip kalın bağırsağa kadar ulaşabilmesi sağlık faydaları açısından önemlidir. Geç salınımlı kapsül formunda probiyotik takviye kullanmaya dikkat edin.²

Probiyotik Takviyesi Ne Kadar Kullanılmalı?

Kullanılan probiyotiğin vücutta etkilerini gösterme süresi probiyotiğin çeşidine, kullanım dozuna ve kişinin sağlık durumuna göre farklılık gösterebilir. Akut semptomların tedavisini desteklemek amacıyla probiyotik kullanımı etkisini birkaç gün içinde hissettirebilir. Örneğin akut ishalde oral sıvı tedavisini desteklemek amacıyla probiyotik tüketmek ishalin daha kısa sürede tedavi edilmesine yardımcı olabilir. Bağırsak mikrobiyotasındaki dengesizlikler nedeniyle meydana gelen sindirim sistemi sorunlarında probiyotiklerin etkisini görebilmek için uzun süreli kullanılması gerekebilir. Benzer şekilde bağışıklık sistemini desteklemek amacıyla haftalar ya da aylar süren probiyotik takviye kullanımı söz konusu olabilir. Yapılan bir çalışmada IBS durumunda probiyotik kullanımının en az 8 hafta sürmesi önerilir. Probiyotik kullanım süresi ya da dozajı hakkında çalışmalar henüz yetersizdir. Ancak probiyotik kullanımı faydaları için takviye çeşidi, dozu ve süresi hakkında doktor önerisi almak semptomların hafifletilmesi için önemlidir.^{2 3}

Probiyotik Ne Zaman Alınmalı?

Bağırsak florasında yaşanan bozulmalardan kaynaklı sindirim sistemi problemlerinde genellikle probiyotik kullanımı önerilir. Yapılan araştırmalar takviye formundaki probiyotiklerin ishal, kabızlık, ülseratif kolit, Crohn hastalığı, irritabl bağırsak sendromu alerjik bozuklukların tedavisini desteklediği yönündedir. Aynı zamanda bağışıklık sistemi üzerindeki etkisinden dolayı soğuk algınlıklarının tedavisinde de probiyotik kullanımı önerilebilir._{2 3} Bunlara ek olarak atopik dermatit, akne, sivilce gibi cilt sorunlarının tedavisini desteklemek ve egzama semptomlarının hafiflemesine yardımcı olmak amacıyla kullanılabilir. ⁴ Beyin fonksiyonlarının düzenlenmesinde bağırsak florasının önemli rolleri vardır. Otizm, Parkinson ve Alzheimer gibi nörolojik ve bilişsel bozuklukların tedavisinde de probiyotik kullanmak tedavinin etkinliğini artırabilir. Ayrıca yapılan çalışmalar probiyotik takviyelerin kronik depresyon semptomlarını da hafiflettiği yönündedir.^{1 5}

Probiyotik Aç mı Tok mu İçilir?

Probiyotik takviyelerin aç mı tok mu içileceğine dair yönergeler genellikle etiketlerinde yer alır. Takviyenin içerdiği probiyotik türüne bağlı olarak tüketim zamanı değişebilir. Örneğin lactobacillus ya da bifidobakteri içeren probiyotik takviyelerin yemekten 30 dakika önce alınması önerilir. Böylece bakterilerin sindirim sisteminde canlı kalma süreleri uzayabilir. Ancak yapılan ortak çalışmalarda probiyotik takviyelerin aç ya da tok alınmasının vücuttaki etkiler açısından fark yaratmadığı bildirilmiştir. Ancak probiyotik aldıktan sonra herhangi bir sindirim sistemi problemi ile karşılaşılırsa takviyeyi gün içinde almak yerine gece yatmadan önce alabilirsiniz.^{2 3}

Antibiyotik Kullanırken Probiyotik Nasıl Kullanılır?

Antibiyotikler, bakteriyel enfeksiyonlara karşı kullanılan ilaçlardır. Vücuda zarar veren mikroorganizmaların yanı sıra yararlı bakterileri de ortadan kaldırır. Bu nedenle antibiyotik kullanımı sonrasında sindirim sistemini desteklemek amacıyla probiyotik besinler tüketilebilir ya da takviyeler kullanılabilir. Antibiyotik kullanırken probiyotik alırken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta ikisini aynı anda almamaktır. Probiyotikler canlı bakteriler olduğu için antibiyotikler ile aynı anda alınmaları yok edilmelerine neden olabilir. Bu nedenle antibiyotik aldıktan 4-6 saat sonra probiyotik kullanılmalıdır.⁶

Uyarı: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.