Kasların çalışmasını ve dolayısıyla vücudun kalori yakmasını sağlayan her türlü fiziksel hareket, egzersiz olarak tanımlanır. Yüzme, koşma, yürüme gibi bireysel faaliyetlerin yanı sıra basketbol, voleybol, hentbol gibi takım oyunları gibi pek çok fiziksel aktivite türü vardır. Hangi aktivite olursa olsun düzenli olarak spor yapmak sağlık üzerinde olumlu etkiler yaratır. Aktif bir yaşam tarzına sahip olmak hem bedensel hem de zihinsel sağlığın korunmasına yardımcı olarak daha konforlu ve uzun süre yaşamanızı destekleyebilir.1 Spor yapmanın faydaları hakkında detaylı bilgiler için okumaya devam edin.
Spor Yapmanın Faydaları Nelerdir?
Teorik olarak hemen herkes spor yapmanın genel sağlık durumu için önemli olduğunu bilir. Spor yapmak genellikle kilo verme ve kilo kontrolü sağlama üzerindeki etkileri açısından değerlendirilir. Ancak bunun ötesinde enerji seviyesinin yükselmesi, ruh halinin iyileştirilmesi, uyku kalitesini artırması gibi pek çok durum düzenli egzersiz yapmanın faydaları arasında sayılabilir. 2 Açık havada, spor salonunda ya da evde spor yapmanın faydaları arasında aşağıdakiler yer alabilir:
Spor Yapmak Daha Mutlu Hissetmeyi Sağlayabilir
Yapılan çalışmalar düzenli spor yapmanın mutluluk hormonu olarak bilinen ve beyin tarafından salgılanan serotonin ve norepinefrin sentezini artırdığı yönündedir. Bu hormonlar depresyona olan eğilimi azaltabilir ve olumlu duygular gelişmesine katkıda bulunabilir. Aynı zamanda ağrı algısını azaltmada önemli rol oynayan endorfin hormonu üretimini artırmak da spor yapmanın faydaları arasında sayılabilir.1
Kilo Kontrolüne Yardımcı Olabilir
Yeterli ve dengeli beslenme kilo kontrolünün sağlanmasında en etkili yoldur. Kişiye uygun beslenme programını takip etmek, bol su içmek ve kalori dengesini sağlamak kilo kontrolü için önemlidir. Su tüketimini artırmak için suya limon, tarçın, nane gibi lezzetlendiriciler ekleyebilirsiniz. Limonlu suyun kilo üzerindeki etkisi hakkında daha detaylı bilgiler için “Limonlu su zayıflatır mı?” yazımızı okuyabilirsiniz. Sağlıklı beslenmeye ek olarak kilo kontrolünde önemli bir diğer nokta da fiziksel aktiviteyi artırmaktır. Hareketsiz bir yaşam tarzı kilo alımına ve hatta obeziteye neden olabilir. Metabolizma hızını artırmak düzenli spor yapmanın faydaları arasındadır. Metabolizma hız arttığında vücut daha çok kalori harcar ve yağ yakımını artırarak kilo kontrolünün sağlanmasına katkıda bulunabilir.1
Enerji Seviyesini Artırabilir
Düzenli spor yapmanın sağlığa faydaları arasında en çok dikkat çeken durumlardan biri enerji seviyesini artırmasıdır. Egzersiz sırasında efor sarf edilmesine rağmen yorgunluğun azalması ve enerji seviyesinin artmasına yardımcı olur. Bunun nedeni egzersizin kardiyovasküler sistemi güçlendirmesi ve akciğer sağlığını desteklemesidir. Egzersiz sırasında kalp daha fazla kan pompalar ve böylece kaslara daha fazla oksijen taşınır. Düzenli egzersiz sayesinde kalpten akciğerlere oksijen taşıma kabiliyeti artar ve enerji seviyesinde artış gözlenir. Güne enerjik başlamak için sabah spor yapmanın faydaları vardır.1
Cilt Sağlığının Korunmasına Katkıda Bulunabilir
Cilt hücreleri vücuttaki oksidatif stresten en çok etkilenen organların başında yer alır. Oksidatif stres, vücut hücrelerine zarar veren serbest radikallere karşı vücut savunmasının yetersiz olduğu ve hücre hasarını tamamen onarılmadığında ortaya çıkan bir durumdur. Bu durumda cilt hücrelerinin yapısı bozulabilir ve cilt sağlığı etkilenebilir. Düzenli olarak yapılan orta düzey egzersiz, serbest radikallerin neden olduğu oksidatif stresi azaltarak cilt sağlığının korunmasına yardımcı olabilir. Ciltteki ince çizgiler ve kırışıklık görünümünde azalma, sedef hastalığını önleme, venöz bacak ülserini iyileştirmeye yardımcı olma her gün spor yapmanın faydaları arasında sayılabilir.1
Beyin Sağlığının Korunmasına ve Hafızanın İyileştirilmesine Yardımcı Olabilir
Düzenli egzersiz yapmak kalp atış hızını artırarak beyne giden kan akışını ve dolaysıyla besin ile oksijen miktarını artırır. Buna ek olarak beyin hücrelerinin gelişimini destekleyen hormon sentezine yardımcı olabilir. Hafıza ve öğrenme kabiliyetini artırabilir, özellikle yaşlı yetişkinlerde yaş ile birlikte gerileyen beynin fizyolojik aktivitelerinin iyileştirilmesini destekleyebilir.1
Egzersiz Psikolojik Rahatlamaya ve Uyku Kalitesinin Artmasına Katkıda Bulunabilir
Spor yaparken enerji kaybedilir ve bu durum uyku sırasında hücrelerin onarılma sürecini uyararak uyku kalitesinin artmasına destek olabilir. Buna ek olarak egzersiz sırasında vücut sıcaklığında artış yaşanır ve uyku esnasında vücut sıcaklığı düşer. Böylece uykuya dalma daha rahat olabilir. Aynı zamanda depresyon riskini azaltma, anksiyeteyi önleme ve kişinin kendini daha rahat ve mutlu hissetmesini sağlama spor yapmanın psikolojik faydaları arasındadır.
Egzersiz Ağrıyı Azaltabilir
Hareketsiz bit yaşam tarzı kasların zayıflamasına yol açarak kas ve eklem ağrılarına neden olabilir. Günde 1 saat spor yapmanın faydaları arasında kasların güçlenmesini sağlamak yer alır. Vücut ağrılarına doğal bir çözüm olarak spor yapmak önerilebilir.1
Spor Yapmak Neden Önemlidir?
Spor yapmak, kas ve kemiklerin çalışmasını sağlayarak güçlü bir iskelet ve kas sistemi oluşumunda ve sağlık durumunun korunmasında önemli rol oynar. Yaş ile birlikte kas ve kemik kitlesinde ve işlevinde azalma söz konusudur. Egzersiz ile kemik yoğunluğunun artmasına destek olabilir; omurga, kalça ve boyun kemiklerinin güçlenmesine yardımcı olarak ilerleyen yaşlarda kemik kırılmaları ile karakterize osteoporoz riskinin azalmasına yardımcı olabilirsiniz.
Spor yapmak aynı zamanda kilo kontrolünü sağlayarak pek çok kronik hastalığın önemli bir nedenini oluşturan vucüt kitle indeksi yüksekliğinin ve obezitenin önlenmesine katkıda bulunabilir. Ayrıca tip 2 diyabet, kalp hastalıkları, kanser (özellikle meme, kolerektal, akciğer ve karaciğer), yüksek tansiyon, kolesterol gibi kronik hastalıklara yakalanma riskini azaltmak spor yapmanın faydaları arasındadır.
Tüm bunlara ek olarak spor yapmak, mutluluk hormonu olarak bilinen endorfin üretimini artırır, hayata karşı daha pozitif ve enerjik olmanıza dolaysıyla daha üretken hissetmenizi destekleyebilir. Motivasyonunuzu artırarak hem iş hem de özel yaşamınızda verimliliğinizin artmasına yardımcı olabilir. Yapılan araştırmalar menopoz sonrası kadınlarda cinsel isteğin artması ve erkeklerde ereksiyon fonksiyonu iyileştirmesi üzerinde de spor yapmanın faydaları olduğu yönündedir. 1 2
Haftada Kaç Gün Spor Yapılmalıdır?
Yetişkin bir bireyin haftanın beş günü orta yoğunlukta bir egzersizi en az 30 dakika boyunca yapması önerilir. Sağlık üzerinde spor yapmanın faydaları yadsınamaz ancak aşırı yoğun egzersiz programları, bağışıklık sisteminin zayıflamasına ve aşırı terleme kaybı nedeniyle dehidrasyona neden olabilir. En kolay yapılabilen egzersizlerden biri yürümektir. Günlük yürüyüş miktarı hakkında daha detaylı bilgiler için “Günde kaç adım atmak fayda sağlar?” yazımızı okuyabilirsiniz. Günlük olarak yapabileceğiniz spor aktiviteleri arasında şunlar yer alabilir:
- 30 dakika 3 kilometre yürüyüş,
- 30 dakika 8 kilometre bisiklete binme,
- 20 dakika yüzme,
- 15 dakikada 1.5 kilometre koşma,
- 30 dakika su jimnastiği,
- 45 dakika voleybol,
- 15 dakika merdiven çıkma,
- 30 dakika dans etme. 1
Spor yapmayı hayatınızın bir parçası haline getirmek için öncelikle yapmaktan hoşlandığınız bir aktiviteyi seçmelisiniz. Daha eğlenceli bir hale getirmek için bir egzersiz arkadaşı edinebilirsiniz. Egzersizi bir rutin haline getirmek 2-6 haftanızı alabilir. İlk haftalar uyum sağlamakta zorlansanız da bırakmamak ve kararlı olmak, başarının anahtarıdır. Spor yapacağınız günleri ya da saatleri önceden planlayabilir ve size en uygun zamanda yapmayı deneyebilirsiniz. Böylece günlük rutine dahil etmek çok daha kolay olabilir.1
Uyarı: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
